آیا خوردن هویج واقعاً برای بینایی مفید است یا والدین فقط برای اینكه فرزندانشان را تشویق به مصرف سبزیجات كنند این را می گویند؟ بررسی ها نشان داده اند كه میزان ویتامین A موجود در یك هویج متوسط دو برابر مقدار توصیه شده مصرف روزانه است و این نشان می دهد كه مصرف آن واقعاً مؤثر است. اگر شما هویج دوست ندارید نگران نباشید. مواد غذایی زیاد دیگری وجود دارند كه حاوی مقادیر زیاد ویتامین A و دیگر مواد لازم برای سلامت چشم هستند. در این مقاله سعی خواهد شد ویتامین ها و دیگر تركیبات مفید برای سلامتی چشم و همچنین مواد غذایی حاوی این ویتامین ها و تركیبات معرفی شوند.

آنتی اكسیدان ها
ویتامین A و كاروتنوئیدها؛ آنتی اكسیدان های مفید برای چشم
آنتی اكسیدان ها مولكول هایی هستند كه با خنثی كردن "رادیكال های آزاد" مانع اثر مخرب آنها بر سلول های بدن می شوند. رادیكال های آزاد تركیباتی هستند كه بر اثر واكنش های شیمیایی در داخل بدن تولید می شوند. تحقیقات نشان داده است كه بعضی از آنتی كسیدان ها خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای چشم شامل كاتاراكت و دژنراسیون ماكولا را كاهش می دهند.

ویتامین A آنتی اكسیدانی است كه در مواد غذایی حیوانی نظیر جگر یا كره و مواد غذایی گیاهی حاوی كاروتنوئیدها وجود دارد. كاروتنوئیدها رنگدانه های قرمز و زردی هستند كه در گیاهان و حیوانات وجود دارند. این مواد بعنوان آنتی اكسیدان عمل كرده و همچنین انواع خاصی از آنها ( كه شایعترینشان بتا ـ كاروتن است ) به ویتامین A تبدیل می شود. بعضی از كاروتنوئیدهای دیگر نظیر لوتئین و زیگزانتین نیز مفید هستند.

ویتامین A مانع شب كوری می شود. كمبود ویتامین كه سبب شب كوری شده باشد در صورت عدم درمان می تواند سبب گزروفتالمیا ( خشكی چشم ) ، زخم های قرنیه و تورم پلك ها شود. خشكی چشم نیز در صورت عدم درمان می تواند سبب كوری شود. بد نیست بدانید كه كمبود ویتامین A یكی از علل اصلی كوری در كشورهای در حال توسعه است. تحقیقات همچنین نشان داده است كه ویتامین A مانع شكل گیری كاتاراكت شده و ممكن است در پیشگیری از كوری ناشی از دژنراسیون ماكولا نقش داشته باشد.

میزان لازم ویتامین A برای بدن در مردان بالاتر از 11 سال 1000RE و در زنان بالای 11 سال 800RE است ( Equivalent ) . ویتامین A با واحد بین المللی ( International Unit ) نیز سنجیده می شود. در مواد غذایی با منشاء گیاهی هر RE معادل 10 واحد بین المللی و در مواد غذایی با منشاء حیوانی هر RE معادل 3.3 واحد بین المللی است.

افراد سیگاری و افرادی كه الكل مصرف می كنند باید ویتامین A بیشتری دریافت كنند زیرا توتون مانع جذب ویتامین A شده و الكل ، ذخیره ویتامین A بدن را از بین می برد. در عین حال باید مراقب قرص های ویتامین حاوی بتاكاروتن نیز بود. مطالعات نشان داده اند كه این قرص ها شیوع سرطان ریه را در افراد سیگاری بالا می برند. در این موارد بهتر است ویتامین A مصرفی از مواد خواركی تأمین شود. جدول زیر مواد غذایی غنی از ویتامین A و مقدار این ویتامین را در آنها نشان می دهد :

مواد غدایی سرشار از ویتامین A

مقادیر بالا در مورد مواد خام صدق می كند. پختن این مواد غذایی این مقادیر را تغییر می دهد زیرا گرما سبب تخریب ویتامین A و بتا ـ كاروتن موجود در مواد غذایی می شود. همچنین ، در صورتیكه از مواد غذایی تازه استفاده نمی كند مواد یخزده بهتر از مواد كنسرو شده هستند.